پيشگيري ازکم خوني فقر آهن

??پيشگيري ازکم خوني فقر آهن

 فقر آهن شايعترين مشکل تغذيه اي در کل دنيا ست،حدود 30 درصداز جمعيت دنيا دچار اين مشكل هستند  که بيشترين تعداد مربوط به کشورهاي درحال توسعه است.با توجه به شيوع و مشکلات بيماري کم خوني فقر آهن،به نظر مي رسد بهترين راه پيشگيري از ايجاد آن باشد.

براي پيشگيري دستورالعمل جهاني طراحي شده است که در کشورما هم انجام مي شود.

??خلاصه دستورالعمل پيشگيري:
الف:همه کودکان از سن شروع غذاي کمکي يعني شش ماهگي تا پايان دوسالگي بايد روزانه 15قطره از قطره فروس سولفات را مصرف  نمايند.
نکته1:اگر براي کودک شيرخواري به دليل رشد ناکافي غذاي کمکي زودتر (بعد از چهار ماهگي)شروع شود،قطره آهن نيز بايد همزمان با مقدار روزانه  15 قطره  از قطره فروس سولفات شروع شود.
نکته 2:براي کودکان کم وزن(زير 2500گرم)قطره آهن بايد بعد از دوبرابر شدن وزن تولد با مقدار 2 ميلي گرم به ازاي هر کيلوگرم وزن  با تجويز و محاسبه پزشک معالج شروع گردد .
نکته 3:براي کودکان خيلي کم وزن (زير 1500 گرم)قطره آهن بايد بعد از دوبرابر شدن وزن تولد با مقدار 3تا 4 ميلي گرم به ازاي هر کيلو گرم وزن با تجويز و محاسبه پزشک معالج شروع گردد.
ب:از سن دو تا شش سالگي: قطره آهن به صورت 30قطره از قطره فروس سولفات يا 3 سي سي از شربت فروس سولفات به طور هفتگي براي دوازده هفته متوالي (سه ماه)در سال مصرف گردد.
ج:براي سن هفت تا چهارده سالگي:قرص فروس سولفات به صورت يک عدد هفتگي براي دوازده هفته متوالي(سه ماه)در سال مصرف گردد
د:براي سنين 14 تا 19 سال:قرص فروس سولفات به صورت يک عدد هفتگي براي شانزده هفته متوالي(چهار ماه)در سال مصرف گردد
ه:تمام زنان در سن باروري(15 تا49سال):قرص فروس سولفات به صورت يک عدد هفتگي براي شانزده هفته متوالي(چهار ماه)در سال مصرف گردد.
ه:خانم هاي باردار :پس از پايان ماه چهارم بارداري تا سه ماه بعد از زايمان  قرص فروس سولفات به صورت يک عدد روزانه مصرف گردد
??نوع مکمل:
هدف،انتخاب ترکيبي است که واجد مقدار کافي  آهن المنتال باشد.قطره و شربت فروس سولفات ترکيباتي با مقدار مناسب آهن است که با قيمت مناسب در دسترس مي باشد.
بسياري از ترکيبات آهن دارموجود در بازار عليرغم قيمت هاي بالا مقدار آهن المنتال کمتر از حد لازم دارند و عملا نمي توانند در پيشگيري موثر باشند.پس استفاده از ساير ترکيبات آهن دار به هر دليل بايد بامشورت پزشک معالج باشد تا داروي مناسب با مقدار کافي آهن تجويز گردد.
??عوارض:
يبوست از عوارض  ترکيبات آهن دار است .در صورت بروز  اين عارضه مراجعه پزشکي جهت درمان و تنظيم ادامه برنامه لازم است .
براي پيشگيري از سياه شدن دندان ها،مصرف مقداري آب پس از مصرف معمولا راهگشا ست.

??مصرف مکمل آهن دار چه زماني ممنوع است؟
در بعضي از بيماري ها و شرايط مثل حساسيت نسبت به آهن،هموسيدروز،هموکروماتوز،کم خوني هاي هموليتيک و...مصرف آهن ممنوع است، که توسط پزشک معالج توجه داده مي شود.

??آيا برنامه پيشگيري جايگزيني دارد؟
هيچ جايگزيني براي برنامه پيشگيري وجود ندارد،رژيم غذايي سرشار از آهن در عين توصيه شدن و اثرات مطلوب نمي تواند جايگزين اطمينان بخش  اين روش باشد.
در  مواردي والدين به دليل عوارض ذکر شده -و از سر دلسوزي -به استفاده نامنظم از دارو يا حتي قطع کامل آن اقدام مي كنند،اين تصميم  نادرست و به ضرر سلامت کودک بوده وبا اثرات  مخرب در حال و آينده فرزند دلبند همراه  است.
??نكته مهم اين است كه رد پاي  کمبود آهن علاوه بر عارضه ي مهم کم خوني فقر آهن  در بسياري از بيماري ها و مشکلات  ديگر هم - مانند تشنج هاي همراه با تب ،حملات ريسه رفتن و..-ديده مي شود.
پس پيشگيري  دارويي از فقر آهن بايد جدي گرفته شود.

??آيا شروع برنامه پيشگيري نياز به انجام آزمايش دارد:
براي انجام  برنامه پيشگيري نياز به انجام هيچ آزمايشي نيست واين برنامه براي جلوگيري از ايجاد بيماري طراحي گرديده است.البته ممکن است پزشک معالج بر حسب معاينه و وضعيت کودک و يا شک به وجود بيماري کم خوني فقر آهن درخواست آزمايش نمايد ،که در صورت اثبات آن مصرف قطره يا شربت آهن دار  با مقدار درماني( که بيشتر از مقدار پيشگيري است و توسط پزشک معالج محاسبه مي شود)ادامه مي يابد .

??آيا برنامه پيشگيري کم خوني فقر آهن بلا تغيير است؟
اين برنامه حاصل سال ها مطالعه، تجربه و پژوهش بوده و سعي شده است تا بهترين شرايط در آن لحاظ گردد.
اما ممکن است پزشک معالج با توجه به وضعيت باليني کودک،معاينات يا  بروز عوارض يا مشکلات خاص حين
 اجراي دستورالعمل و... تصميم به تغييراتي در نحوه اجرا يا نوع مکمل مورد استفاده بگيرد، که بايد به آن عمل نمود.
نکته مهم پرهيز از هرگونه تغيير خودسرانه يا قطع درمان مي باشد.